Opplysninger om Ryddølsåe .
Legg inn bilde Legg inn kommentar| ID: | 876 |
| Område: | Østsida sør for Grimsdalsvegen. |
| Plassering: | Ryddølsdalen |
| Koordinater: | Mangler nøyaktige koordinater. |
| Bruk: | Bekk |
| Historikk: | Ryddølsåe kjem ned på austsida av dalen på Dovreskogen. Den har sin spede start frå små bekker i området Hornsjøhø, Sletthø og Grønbakkan på 1300-1500 m.o.h. Åa kjem ned Ryddølsdalen mellom gardane Ryddøla og Stordalen før den renn ut i Lågen. Ho samlar opp vatn frå mange bekker og myrer på veg ned frå fjellet. Det er eit stort nedbørsfelt på 40 kvadratkilometer som gjev vatn til åa. Vassføringa er størst på vår og forsommar. Ryddølsåe renn i hovudsak gjennom morenemassar i ein bratt v-dal. Eit parti ovanfor dagens fylkesveg er det bekkekløft med overhengande bergvegg, utrasingar, blokkmark og bratte dalsider. I den nedre delen flatar terrenget ut ned mot Lågen. Da innlandsisen smelta for ca 10000 år sidan vart det vifteforma breavsetningar framfor sideelvene. Her har Ryddølsåe grave seg nye far etter som flaumane har herja gjennom århundra. I dag er det eit grusuttak her. Ryddølsåe er og har vore viktig for gardane i området. Det er dokumentasjon på, og tufter etter seks kvennhus langs åa. Trygve Rødølen har fortalt til Sefrak at det var sju kvennhus langs åa oppover. Det ser ut som det er fleire moglege tufter nærmare åa, så kanskje har kvennhus vorte flytta etter at flaum har herja. Her har det vore oppgangssag, eit gamalt kraftverk og i dag eit nytt moderne kraftverk. Det er dokumentasjon på gamle vassvegar, som ein og finn restar etter, til dei synste gardane i Skogagrenda. I dag er det moderne vatningsanlegg, med naturleg trykk til åtte gardar. Åa har vore utsett for store flaumar, der Storofsen i 1789 var verst. Det var flaum og jordskred i ådalen. Tre av gardane som hadde bygningar langs åa fekk taksert skadane. Kvennhusa vart øydelagt, ei oppgangssag, eit vassinntak og vassrenner vart og skada. Det er grunn til å tru at alt som fanst av verksemd langs åa vart skada. Ryddølsåe er det namnet som Statens kartverk brukar. Men det har vore ulike namn og skrivemåtar. Namnet er knytt opp mot garden Ryddøla. På 16-1700 talet heitte garden Rindal og da var namnet Rindalsåen og Rindalsdalen. Seinare har vi Rødølen, Ryddølen eller Rydøla. Her vil ein bruke namnet forskjellig etter kva kjeldane seier. BLÅ RUTE!! Helmer Stordal har skrivi: "Sumaren 1931 vart vatnet burte i brunnen etter å ha hatt det i 8 år. Det var stor skuffelse som det var svært vanskeleg å bli fortroleg med i fyrste umgang. Berre den som sjølv har køyrt vatn år etter år, ofte på dårleg føre eller i sprengkalde, har grunnlag for å forstå kva ein måtte føle ved å misse vatnet. Da hausten kom vart den gamle , utette vasskassa funne fram att, og den same utrivelege trafikken mellom åa og garden med vasskassa tok til på nytt. Etter å ha køyrd vatn att i 20 år var vi til slutt vorte så lei denna utrivelege og arbedsomme trafikken at vi bestemte oss for, ein gong for alle, å prøva og få lagt inn sikkert vatn. I god forståing med Trygve Rødølen fekk vi lov å koma inn på hans vassledning, og sjølv om det var uhorveleg langt å grava så hadde vi ihvertfall god von um å ha sikkert vatn i framtida. Arbeidet vart påbegynt 4. juni 1951. Det var Arne og Erling Leren som grov. Vassledningen vart ferdig og sett på den 25. september 1951. Det var i sannheit ein merkesdag i garden si historie, og ei storhending som ein minnest med glede." |
| Eiere: | Red GG Merete ABj |
| Tilstand: | |
| Bygningsmåte: | |
| Størrelse: | |
| Kilde: | MK, AB |
| Registrert av: | Merete Killi Moastuen |
Mai 22 Foto: MK
