Opplysninger om Tallerås Søre 54/1 og Nørdre 54/2, Angard 52/1.
Legg inn bilde Legg inn kommentar| ID: | 620 |
| Område: | Østsida sør for Grimsdalsvegen. |
| Plassering: | Gamelsæterbekken |
| Koordinater: | 32V 0516809 6871967 |
| Bruk: | Vatningsvatn |
| Historikk: | 18. juli 1845 vart det heldt odelstakst på Talleraas, og der står det: "Det gaarden Talleraas`s begge Dele tilhørende Vandings Vand afgiver det Fornødne til Ager og Eng for enhver Deel af Gaarden." Enke Marit Tronsdatter Nørdre Talleraas måtte skifte i 1883, før ho kunne gifte seg på nytt, i skiftet står: "Føderaadskonen (Marit) har Ret til at bruge Gaarden, intil Føderaadsyteren har fylt sit 18de Aar mod at hun holder Huse, Jord og Gjærder samt Vandtag i forsvarlig Stand og ikke sælger noget af den til Gaarden hørende Skov". Tallerås har hatt del i to lange vassvegar. Dei hadde frå gamalt av felles veit med Angard, "Angardsgrøfte" fram til Storofsen i 1789. Da vart: "en betydelig vannledning bortskyllet". "Angardsgrøfte" var grave frå Gammelsæterbekken, nedafor Vehl-sætre. Vatningsanlegget som Nørdre og Søre Tallerås starta graving av i 1918, hadde inntaket 500 meter lenger ned i Gammelsæterbekken enn "Angardsgrøfte". Det tok også svært lang tid før vatnet kom fram i den eldste vassveite. 1-1,5 veke. Dette var og ein grunn til at dei grov ei ny grøft, som gjekk meir beint. Det var to arbeidslag som grov veita på 3,5 kilometer, dei gjekk frå heime kvar dag, og hadde 1 krone pr. meter dei grov. Ola Korshus og sønene John og Sivert grov frå inntaket og ned til Ruditeigen. Ivar Botten, Olaf Kroken og Jakob Stuen grov nederste delen, det var lang arbeidsveg kvar dag for dei alle. Eit par plassar rasa jord og skog ned i gjelet, fordi grøfte gjekk heilt utpå kanten. Her måtte vatnet passere i trerenner. Vassvegen fylgde ein gammal veg nedover i delet mellom Nørdre og Søre Talleraas, ( beint nedover frå S-svingen i den nye skogsvegen ),der Søre Talleraas hadde ein samlekum. Frå kummen og ned hadde dei 300 meter med tubusrøyr. Tubusrøyr er borka trestokkar på rundt tre meter som er gjennombora med bor på 2,5-3", så surra med grov tråd og asfaltert. I eine enden vart den dreia så den passa på muffa på neste stokk. Det var hydrantar på kvart røyr for spreiarar. Her er overenskomsten som vart tinglese 5. april 1919: "Undertegnede interessenter i felles vannledning paa gaardene Talleraas gards nr 54 og bruks nr 1 og 2 i Dovre herred, Kristians amt har indgaaet følgende overenskomst: 1. At arbeide udføres i overenstemmelse med den av amtets agrn. Th. Kvirrelien under 7/61918 utarbeidete plan. 2. I den med felles vannledningens anlæg forbundne utgifter deltar enhver lodeier i forhold til den nytte, han skjønnes at faa av foretagendet. Fordelingen av utgifterne skjer ved alminnelig overenskomst. Paa samme vis bestemmes den godtgjørelse eller skadeserstatning, som nogen av oss måtte kreve for skade eller ulempe, arbeidet muligens vil komme til at foraarsage paa jord eller eiendom, herligheder. 3. Erholdes offentlig bidrag som gave til arbeidets gjennomførelse, stiller vi os solidarisk ansvarlige for at arbeidet blir planmessig utført inden den tid landbruksdirektøren maatte bestemme som frist for arbeidets utførelse likesom vi underkaster os en av ham godkjent kontrol. 4. Med hensyn til vedlikehold av anlegget skal vi og senere eiere av vore i foretagendet interresserte eiendomer være underkastede forskrifter, som herom er utferdiget av det offentlige, og hvorved vi er gjort bekjent. I den anledning blir nærværende passus av overenskomsten at tinglese og anmerkes i panteregisteret paa hver enkelt av de interresserte eiendomers.....? 5. Som arbeidskomitee til alt fornødent til sakens fremme overenstemmende med foranstaaende har vi av vår midte valgt Simen P. Talleraas at fungere som formand og som saadan har bemyndigelse til at motta og kvittere for et eventuelt stasbidrag til arbeidet. Dovre den 20/12 1918 Simen Talleraas Tron Talleraas" Anlegget var i bruk siste sommaren i 1947, grunnen var at garden Tallerås brann ned 11. mai 1948 og deler av vatningsanlegget vart øydelagt. Det var fire eller fem hydrantar plassert høveleg til på jordet, ein vass-spreiar vart kjøpt frå Valde i Vågå, og det vart innkjøpt 100 meter med aluminiumsrøyr med klokoplingar. Av dette gjekk 75 meter med røyr tapt i brannen. Det er fleire som "fekk med seg" at spreiaren vatna sommaren 1947. Når vatnet låg på veita men ikkje skulle brukast , "stakk dei ut`n liten læka på fleire steille". Når det var lite vatn i bekken la dei alt på veita, lell kunne det ta tre dagar før vatnet kom til gards. Dette anlegget med trerøyr i bakken, hydrantar og aluminiumsrøyr og spreiar var det fyrste i Dovre, det gjekk 30 år før neste anlegg kom. Talleraas-gardane saman med Korshus og Rudi bygde nytt moderne vatningsanlegg i 1973. Driftsplanleggar Leif Gunnar Aunsmo planla anlegget og ordna med alle papir. Utstyret kom frå Setsaas A/S i Trondheim. Inntaket vart nå innafor kloppe i Rudigjelet, med stoppekran på gjelkanten. Ved kloppe vart 160 mm 6 kg`s pvc røyr sveisa saman etter kvart som dei greide å trekke den innover, like eins ned til stoppekrana. Gardbrukarane la resten av røyra sjølve, ned til gardane og utover jordane. Dei grov attpå alle grøfter tilslutt. Odd Vorkinnslien var den faste gravemaskin køyraren. Anlegget kom på rundt 250 000 kr, der dei fekk halvparten i statstilskot. |
| Eiere: | Merete ABj |
| Tilstand: | |
| Bygningsmåte: | |
| Størrelse: | 3,5 km |
| Kilde: | Gardsbok, GG,MK, Dovrebygde 1997, Torkjell Talleraas sin bok , Erik Kristian Talleraas |
| Registrert av: | Merete Killi Moastuen |