| Historikk: |
0533475-6884473
Grimsdalshytta 42/1
Grimsdalshytta er eigd og drivi av Den Norske Turistforening (DNT), og er ei av 18 betjente turisthytter i Norge.
Grimsdalshytta ligger midt i DNT sine merka turstier mot Hageseter, Haverdalsseter og Dørålssetrene. Det er enorme turalternativ der ein kan gå både på Dovrefjell og i Rondane i fleire dagar.
GRIMSDALSHYTTA
av EMMA ANGARD
Grimsdalshytta, du vår vakre , vennlege og vare venn,
du er god å komma te`, bli kjent litt om senn.
Men travaleg, tungvint og trong,
det har vi røynt deg så mangen ein gong.
Bra utsjånad har du fått; timbra veggje`, småruta glas,
og på taket har du torv og gras.
Du er plassert mellom høe, så lugumt t`,
på ein seterstul med små og store fe.
Gravhøe seier det meste sjøl;
der oppe fanga dei rein, mangen ein døl.
Pondarvangen, vikingegraver,
- å, tenk kor mange fornminne her finnes,
vi må dei gamle vikingane ofte minnes.
Og Grimse så blenkjande i måneljosklåre,
ja, Grimsdalen er vedunderleg heile året.
Grimsdalshytta stod ferdig vinteren 1922, fleire karar frå Bergsgrenda var med Hans Nørstegaard Bjørnsgaard og fekk hytta innover og oppsett på Bjørnsgardssætre i Grimsdalen.
_________________________________________________________________
BLÅ RUTE
Årbok for DNT 1921:
«Den i aarsberetningen i fjor omtalte hytte for overgangen mellem Dovre og Rondane
er besluttet lagt ved Bjørnsgaardsæter i Grimsdalen, hvor man har faat løfte paa tomt av Landbruksdepartementet. Huset er bestilt ferdig fra A/S Strømmen Trævarefabrik
efter tegning av arkitekt Carl Berner og vil bli færdig i løpet av sommeren.»
Hytta hadde fire soverom med fire senger kvar og hems. Peisestue, spisesal og resepsjon var i same rommet.
Hans Nørstegaard Bjørnsgaard (1897-1980) og systera, Rønnaug (1890-1965), både dreiv, og bygde opp Grimsdalshytta.
Rønnaug var den fyrste bestyrarinna på Grimsdalshytta, ho var ei fjellets kvinne og alltid god å koma til. Fyrste sesongen hadde Grimsdalshytta ca 600 overnattingar.
Dei bygde sæterfjos og gjerda inn ei kve på 13 mål i 1927, slik kunne dei bruke
mjølka i hushaldet. Rømme, smør og ost vart servert, det hendte nok at ein spekalv vart slakta og det vart kjøttkaker og anna kjøttmat.
Kvar laurdag vart det separert og servert rømmegrøt til middag.
Påska 1934 fekk hytta besøk av to støveltravarar, Thor Heyerdahl d.e. og Edvard K. Barth, dei gjekk ofte gjennom Rondane, dei tok mykje bilder som dei fremkalla på turen.
Grimsdalshytta var godt besøkt, under krigen visste folk at her fekk dei god mat og «fred», tilslutt vart alle grenser sprengt, spesielt i påska, og DNT måtte finne ei
løysing for å få til fleire sengeplassar.
Ein stor del av gjestane var nordmenn som var med på DNT`s fellesturar, og rype jegarane kom om hausten.
Rønnaug fekk DNT`s heidersknapp i 1943 for trufast og godt stell.
Broren Hans tok over som bestyrar rundt 1945, Rønnaug var lite på sætra etter det.
Hans gifta seg med Alma Engejordet, dei fekk døtrene Marit Liv og Inger Grete, Marit Liv er født i april 1949. Same sommaren var ho med på sætra, med barnepike.
Hans og familien dreiv Grimsdalshytta fram til 1967, jentene Marit Liv og Inger Grete har vokse opp på sætra, og var til god hjelp i det daglege arbeidet.
I 1955 kjøpte DNT eit freda hus frå Grimsbu som vart sett inntil den gamle hytta.
Dette vart «Folldalshuset», Grimsdalshytta vart utvida med 22 sengeplassar, større peisestue, spisesal med 35 sitteplassar og kjellar under heile bygget.
Det vart ei ny tid for Grimsdalshytta!
I alle år hadde dei ein stor svartomn som dei laga all mat på, med kokeplater, steikeomn, 10 liters vasstank og varme i huset. Her gjekk det mykje ved, Hans Lindsøhaug laga ved sjølv om han var dårleg til beins, han stod mykje på kne og jobba.
Det var ikkje straum på Grimsdalshytta, og aggregat kom ikkje før etter Hans sin tid. Kvart rom hadde ei parafinlampe.
Dei hadde ikkje kjøleskap eller frysar så maten måtte oppbevarast i spiskammers og i kjellaren.
Hans handla varar frå butikken til H.O. Jøndal på Steinmo, som sendte det innover med mjølkebilen. Mjølkebilen var kontakta dei hadde med bygda, nyheiter, pakkar brev og gjerne passasjerar ein fekk tala med. Telefon hadde dei ikkje.
Marit Liv og Inger Grete hugsar store 4 kilos ostar og ti liters bøtter med syltetøy i kjellaren.
«Oss tenkte ikkje over at oss ikkje hadde straum» seier systrene.
Det var forberedelsar heime før sæterreisa med hermetisering og baking.
På hausten handla Hans inn øl, brus og anna som ville stå der til påske.
Sist på 1960-talet fekk dei snøscooterløyve, det var Bjørner Flittie som køyrde.
Oddbjørg Nilsen og Anne Riise var kokker i fleire år, fleire unge jenter frå bygda serverte og vaska, som Jorunn Snøfrid Svendsgard og Aud Ekrehagen med fleir.
Gunvor Ekrehagen var budeie i mange år, kyrne gjekk turen mellom heime og sætra vår og haust.
Hans var ein roleg og sindig mann, ikkje noko stress, om det kom 100 gjestar for overnatting i påska gjekk det heilt fint, dei kunne da bruke hemsen.
Var det vanskeleg å få kokke gjekk Hans over til Folldal, der fekk han med seg eit par
«gardkjerringer», kyrne deira var på sætra så dei hadde «liksom fri».
Ei epoke er over for Grimsdalshytta i 1967,som 70-åring vil Hans òg gje seg, Rønnaug og Hans har da drivi hytta i 45 sesongar frå 1923 til 1967.
Inger Grete kunne nok tenkt seg å drive Grimsdalshytta, men ho var berre 16 år. Ho tok etterkvart over garden heime.
Kvart år har dei eit treff på Grimsdalshytta saman med to venninner som òg jobba der om sommrane.
Kleberpeis som blir så god og varm,
innebygd framskap med rak rygg
og høg karm,
knirk i golvbord, ein gammal stol,
veggklukke, dansesal, låg dør,
tak og veggje som før.
Dette er stugu med sjel.
Kom inn og få ein kaffetår
frå ein blankpussa koparkjel.
Ola Jon (1941) og Emma (1942) Angard tok over Grimsdalshytta i 1968, Ola Jon tok
bestyrar jobben. Dei hadde òg teke over garden Angard 47/1 i 1964. Det vart mykje arbeid både heime og på hytta, men vi liker å arbeide, og økonomisk vart da eit pluss.
Emma vart med for fullt frå 1973, da hadde dei med seg fire unger, den eldste 7 år.
Foreldra til Ola Jon, Ragnhild og Olav var til stor hjelp, Ragnhild var kokke og Olav var i resepsjonen.
Det var enormt med turistar i fjellet før 1980, «sjøl um oss ikkje ha orntlig nogo» seier Ola Jon.
Dei fortel òg at turistane og folket ellers hadde ingen forventningar,
«bare maten er god».
Grimsdalshytta hadde verken innlagt vatn eller straum før 1980. Det var fortsatt vedfyring og ljos på alle rom.
Fleire jenter hadde jobb på hytta om sommaren, noko som fungerte veldig godt, det vart som ein familie, og det var viktig med humor.
Sjølvbetjeningshytta var eit uthus som dei ominnreidde i 1969 og fekk inn 12 sengeplassar og ein kjøkkenkrok. Ellers velutstyrt med ved og mat, ein må vera
medlem i DNT med eiga nøkkel for å bruke denne hytta.
Dieselaggregatets år 1980, vi fekk straum og mykje måtte ordnast og
installerast, men den 20. august 1980 trykte Ola Jon på knappen, det vart ljos, og ein enklare kvardag. Tenk alt som kunne gå på straum, oppvaskmaskin, varmeskap,
frysar, mixar, klevaskemaskin, varmtvannstank, kassaapparat og mykje meir.
BLÅ RUTE
«Kongeleg besøk av Dronning Margrethe av Danmark og daverande Kronprinsesse Sonja med sin sjefs-turledsager Claus Helberg 3. april 1983. I alt var dei 12 personar som skulle gå om Gråhø og komme ned Kattugla?????.
Siste brevet og bestillinga før dei kom roa ned nervene på folket på Grimsdalshytta.
Brevet: «Følget ønsker gjerne oppredde senger, middag ved ankomst og frokost med nistepakke og termospåfyll på avreisedag.»
Dette måtte vi da klare!
Vi hadde opent i påska, da køyrde vi Weasel, Snowtrack og bandvogn, noko vi har hatt fleire av.
Sommarsesongen var frå juni til september, overnatting, buss selskaper og dag gjestar var heilt avgjerande. Eg hadde alltid klar «rumgraut og spikjimat», vafler, karbonader og omelett.
I 1995 hadde vi 4218 overnattingar.
«Eg er nok av dei som har køyrt Grimsdalen flest gonger», seier Ola Jon.
_________________________________________________________________
BLÅ RUTE
Emma fortel:
«Ei påske fyrst på 1980-talet hadde vi 134 gjester på overnatting, men hadde berre 34 senger. Den natta var det folk overalt og fullt med ski ute. Står det att nokon i morgo? Nei alle vart burte neste dag.»
Og artig var det!
____________________________________________________________________
Etter 31 år på Grimsdalshytta takka Emma og Ola Jon for seg i 1999.
Døttrene Ragnhild og Frøydis tok over og dreiv Grimsdalshytta til 2004.
Geir Lyftingsmo og Cathrine Sletten tok over drifta før påske i 2005 og drifta fram til og med 2008. Sommaren 2008 hadde dei 2472 overnattingar.
Dei var bestyrarar da DNT brukte ca 10 mill. kroner på den nye turisthytta, med byggstart i 2006.
Guri og Henry Baukhol Ruste tok over før påske i 2009 og dreiv til og med 2015, dei kjøpte da Hageseter Turisthytte.
I 2008 stod den nye DNT hytta ferdig, med 54 nye sengeplassar og nytt kafelokale.
Sonja Rykhus og Rune Sundt tok over i 2016 og dreiv til 2022.
Frå 2023 er det Hans Christian Johnson (1978) frå Hamar som driftar turisthytta. Han fekk feire «Grimsdalshytta 100 år» fyrste sommaren.
Som gåve til Grimsdalshytta har DNT gjort om det gamle dusjhuset til bustad for dei tilsette, som før budde på eit utleigerom.
Kristine Aarvik Bakken laga øl til 100-årsfeiringa, K.Aa.B bryggeri, ljost lokalt øl, med DNT`s T på etiketten.
Hans Christian er til vanleg lærar, å vera turistvert er heilt nytt, ein må berre vera
positiv til nye oppgavar.
Sommar sesongen er travel, med mykje folk. Bygdefolk, «Tour de Dovre» sykklistar og fotturistar, fleire overnattar gjerne fleire dagar. Har fleire netter med 80 gjestar i juli 2025.
Han har 10 tilsette om sommaren, sjølv er han både kokk, røyrleggjar og turistvert.
Fyrste sommaren hadde han lært seg å lage reinsdyrgryte og fruktsalat.
Store gode kanelsnurrar med ostekrem, etter ein heimelaga pizza er vanskeleg å takke nei til i 2025.
Hytta er stengt 1. mai til 10. juni for å ta hensyn til villrein kalvinga.
Kjelde: Ola Jon og Emma Angard, Guri Ruste, Dovrebygde , Marit Liv Bjørnsgaard, Inger Grete Skomakerstuen, Vigga 6. juli 2023 |
